Zamek królewski Lublin

Długa historia zamku w Lublinie sięga, aż XII w., kiedy to został wzniesiony drewniany gród . W II poł. XIII w./ pocz. XIV w.?  powstała romańska wieża obronno - mieszkalna, czyli stołp, czy też inaczej donżon. Obecnie stanowiący najstarszą część zamku. Za czasów II wojny światowej na zamku mieściło się więzienie NKWD. 

Natomiast sławna kaplica zamkowa pw. Św. Trójcy powstała w XIV w. z fundacji Kazimierza Wielkiego podczas stawiania murowanego zamku i obecnie stanowi jeden z najcenniejszych zabytków w Polsce. Wnętrze  kaplicy pokryte jest z erekcji Władysława Jagiełły rusko-bizantyjskimi freskami z 1418 r. 

Stołp

Zamek leżący na szlaku z Wilna do Krakowa cieszył się przychylnością Jagiellonów. Tu właśnie Jan Długosz kształcił synów Kazimierza Jagiellończyka. Około 1520 r. Zygmunt Stary zapoczątkował przebudowę zamku w stylu renesansowym, przy udziale włoskich architektów. W efekcie przebudowy powstała nowa rama z wieżą, kamienica Grodzka oraz czworoboczna baszta. Niestety w latach 1655- 1657 na zamku rezydowali Szwedzi, Węgrzy i Moskale co skończyło się  dla niego potężnymi zniszczeniami. Ocalały jedynie kaplica i stołp. 

Schody prowadzące na wieżę

W 1743 r. starosta Jakub Zamoyski zbudował nowy budynek mieszczący archiwum  oraz drugi dla kancelarii. W 1773 r. gmach dawnej bramy wjazdowej z polecenia starosty Wincentego Potockiego został dostosowany do celów mieszkalnych. Z inicjatywy Stanisława Staszica w latach 1824 - 1826 wzniesiono na miejscu starego nowy obiekt wg projektu S. Stompfa w stylu neogotyku angielskiego. Gmach przeznaczony został na siedzibę więzienia kryminalnego dla Królestwa Kongresowego. Następnie w latach 1831 - 1915 było tu więzienie carskie, głownie dla działaczy niepodległościowych, a od 1918 r. do 1939 r. odbywali tu kary członkowie ruchu komunistycznego. 

Kaplica św. Trójcy

Jak już wyżej wspomniałam okupacja hitlerowska prowadziła w zamku więzienie w latach 1939 -1944. Sumując zamek pełnił funkcję więzienia łącznie przez 128 lat. W 1944 r. hitlerowcy przed opuszczeniem Lublina dokonali na zamku egzekucji 300 więźniów. Lubelski zamek w ciągu swego długiego istnienia był również świadkiem obrad sejmu 1569 r., kiedy to uchwalono powstanie unii polsko - litewskiej, zwanej od miejsca zawarcia unią lubelską. W tym samym roku na zamku Albrecht Hohenzollern złożył hołd lenny królowi Stanisławowi Augustowi, a w 1648 r. król Jan Kazimierz kierował działaniami wojennymi. Obecnie zamek pełni funkcję Muzeum Lubelskiego, z czego na zamku mieści się jeden z czterech oddziałów w Lublinie. Ponadto muzeum posiada 5 oddziałów zamiejscowych. Siedziba muzeum oraz większość jego oddziałów stanowią wysokiej wartości zabytki. Te wszystkie czynniki sprawiają, iż Muzeum Lubelskie przynależny do największych i najstarszych muzeów we wschodniej Polsce. 

Widok na słynne lubelskie kamienice

Poza  wystawą muzealną do zwiedzania udostępniona jest Kaplica Trójcy Świętej oraz baszta. Zwiedzenie ekspozycji na zamku wynosi 10 zł przy bilecie normalnym i 6, 50 zł przy ulgowym bądź przy zwiedzaniu jedynie ekspozycji na piętrze 3 zł (dla tych, którzy nie są sympatykami numizmatyki oraz archeologi). Zwiedzenie kaplicy to koszt dla biletu normalnego 8,50 zł, a  dla ulgowego 6,50 zł. Zwiedzenie baszty, na szczycie, której znajduje się taras widokowy wynosi odpowiednio 6,50 zł i 4 zł.

Freski w kaplicy pw. Św. Trójcy

Choć historia muzeum sięga początków XX w. to z Lubelskim zamkiem jest ono związane dopiero od 1957 r., kiedy to muzeum przeniosło się do części pomieszczeń zamkowych. Od 1974 r. Muzeum stało się jego niepodzielnym użytkownikiem. Ogromne jego zbiory zawierają kilka wystaw stałych jak archeologiczna, numizmatyczna (monety i medale od X w. do XX w.), sztuka ludowa regionu, galeria polskiego malarstwa od XVII do XX w., wśród której podziwiać możemy  przepiękne dzieło Jana Matejki " Unia Lubelska" oraz portret Jana III Sobieskiego w kontuszu. Ponadto udostępniona jest galeria malarstwa obcego w przedziale od XVII do XIX w., ogromnie bogata i ciekawa wystawa uzbrojenia prezentująca militaria od czasów średniowiecza po II wojnę światową (w tym broń biała oraz palna sprowadzana z zachodu oraz uzbrojenie tureckie) oraz wystawa sztuki zdobniczej.